Blokada twórcza / blokada pisarska – przyczyny i objawy tego stanu
Czysta biała kartka. Migający kursor.
Pustka w głowie.
Im dłużej wpatrujesz się w niezapisaną stronę, tym blokada się nasila. Uczucia bezsilności i frustracji, jakie Cię ogarniają, są trudne do zniesienia. Już chyba lepiej wyłączyć to cholerstwo, odejść, zapomnieć…
Jednak twórca nie może zapomnieć. Tworzenie jest częścią jego tożsamości.
Chyba każdy pisarz zna sławny syndrom białej kartki.
Z przeprowadzonej przeze mnie niedawno ankiety wynika, że połowa piszących przeżywała taką blokadę przynajmniej raz w życiu przez okres dłuższy niż pół roku.
Po czym można poznać, że jest się zablokowanym
Prócz oczywistego objawu, jakim jest po prostu niepisanie, blokadzie może towarzyszyć szereg różnych symptomów:
- Zazdrość wobec innych pisarzy/twórców. Myślenie typu: „Też bym tak umiał, ale nie mogę teraz ….., bo……”, ciągłe znajdywanie sobie wymówek;
- Uczucie pustki, marnowania czasu na powierzchowne czynności, marnowania życia;
- Nieokreślona tęsknota za czymś (uczucie podobne do tego, jakie się ma po przebudzeniu z pięknego snu, którego jednakże nie sposób sobie przypomnieć);
- Utrata marzeń, zdolności do zabawy (jakby dziecko w nas zostało zamknięte w jakiejś ciemnej komórce pod schodami), ciągła powaga, nadmierny rozsądek, branie życia zbyt serio (stanie się „nudnym dorosłym” o co nigdy byś się nie podejrzewał/a, będąc dzieckiem);
- Wrażenie, że jest już za późno;
- Ciągłe odkładanie realizacji swoich pragnień na później, prokrastynacja;
- Wyśmiewanie się z innych, którzy potrafią cieszyć się życiem/małymi rzeczami, którzy tworzą, „marnują czas”, potrafią się bawić;
- Umniejszanie znaczenia samego tworzenia i swojej potrzeby samorealizacji w tym zakresie;
- Krytykowanie swojej dotychczasowej twórczości albo wręcz niszczenie jej;
- Strach przed oceną innych, bycia wziętym za kogoś „niepoważnego”;
- Postrzeganie twórczości jako zbytku, fanaberii, straty czasu;
- Kręcenie się wokół twórczości – czytanie o tym książek, rozmawianie z innymi ludźmi, ale brak działania;
- Nadmierna inspiracja twórczością innych – napychanie sobie tym głowy od rana (skutkiem czego jest brak miejsca na własną kreatywność).
Co może być przyczyną takiego stanu?
Cóż, blokada twórcza to najczęściej dość złożony problem, ponieważ zazwyczaj jest efektem nie jednego, lecz kilku nakładających się na siebie czynników.
Niemniej jednak najprostszą przyczyną, z którą można sobie dość szybko poradzić, jest po prostu brak planu.
Jedną z przyczyn cięższego kalibru może być trudny moment w życiu, np. dla mnie takim momentem był czas po zakończeniu studiów – poszłam do pierwszej pracy, niedługo potem wyszłam za mąż, zmieniłam miejsce zamieszkania, do tego doszły problemy zdrowotne i to wszystko tak mnie wybiło z rytmu, z tej mojej rutyny pisarskiej, że zawiesiłam się na dobrych kilka lat. Najgorsze było to, że jak już chciałam wrócić do pisania, to dopadł mnie wewnętrzny krytyk. Wydawało mi się, że po takiej przerwie nie umiem już nic fajnego stworzyć, w ogóle nie umiem pisać… Pomogła mi wówczas praca psychologiczna, coachingowa i wspaniała książka „Droga Artysty” Julii Cameron.
Inną przyczyną blokady może być wypalenie, nie tylko pisarskie, ale w ogóle zawodowe (większość z nas, pisarzy nie żyje z pisania – wykonujemy różne prace, by mieć za co żyć), które generuje w człowieku taki stan, przypominający depresję – takiego zniechęcenia, braku motywacji. To się przekłada na inne sfery życia.
Kolejne przyczyny to np. presja sukcesu, czy presja zarabiania pieniędzy, jeśli piszemy zawodowo.
Tak naprawdę każda blokada jest inna, dlatego ważne jest indywidualne i jednocześnie holistyczne podejście do problemu. Kiedy pracuję z klientami w coachingu twórczości, przyglądam się różnym aspektom ich życia, ich przekonaniom, dotychczasowemu stylowi pracy itd. Na tej podstawie pomagam im usunąć te czynniki, które przyczyniają się do stanu zblokowania. To na początek. W dalszej kolejności pracujemy nad optymalizacją pracy twórczej, żeby danej osobie po prostu dobrze się pisało, niezależnie od różnych niesprzyjających okoliczności, które mogą się pojawić w przyszłości.
Zdjęcia pochodzą ze strony Unsplash.com.
Myślę, ze to bardzo ciekawe, że w wielu obszarach (nie tylko pracy) możemy Miec różnorodne blokady, często wynikające z doświadczanych emocji, przekonań czy też doświadczeń.
To wartościowe pracować z nimi i wiedzieć, co nam pomaga w ich pokonywaniu:)
Dla mnie najlepszym sposobem na blokadę twórczą (zwłaszcza jeśli chodzi o pisanie bloga) jest zrobienie sobie przerwy, totalny reset i odpoczynek od świata wirtualnego. Potem wracam z nową energią i mnóstwem pomysłów.
Ja piszę tylko kiedy mam wenę także nie problem w ten sposób obchodzę 😉